β : नागपूर:⇔शक्तीची उपासना आणि पर्यावरण संवर्धन : नवरात्र उत्सवाची प्रेरणा !!!(प्रतिनिधी : रमेश लांजेवार)
β : नागपूर:⇔शक्तीची उपासना आणि पर्यावरण संवर्धन : नवरात्र उत्सवाची प्रेरणा !!!(प्रतिनिधी : रमेश लांजेवार)
‘नवरात्र उत्सव’ म्हणजेच नवचैतन्य !!!
शक्तीची उपासना आणि पर्यावरण संवर्धन : नवरात्र उत्सवाची प्रेरणा !!!
β⇔ दिव्य भारत बीएसएम न्यूज वृत्तसेवा : नाशिक : रविवार : दि, 02 ऑक्टोबर 2024
β⇔नागपूर,दि,02 (प्रतिनिधी : रमेश लांजेवार ):- माँ दुर्गा हे मांगल्य, चैतन्य, ऊर्जा आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. अनेक कठीण प्रसंगी देवीची आराधना केली जाते, कारण माँ दुर्गेचे दुसरे रूप म्हणजे संपूर्ण ब्रह्मांडच म्हणावे लागेल. घटस्थापनेपासून ते दसऱ्यापर्यंत, संपूर्ण भारतात वेगवेगळ्या पद्धतीने उत्साहाचे आणि मांगल्याचे वातावरण अनुभवायला मिळते. माँ दुर्गाची शक्ती अमर्याद आणि अनंत आहे, ज्याची गणना करणं अशक्य आहे. म्हणूनच शुभ कार्यांपासून ते कठीण प्रसंगांपर्यंत, देवीची आराधना महत्त्वाची मानली जाते.
देवीच्या विविध रूपांची पूजा मानवजातीच्या कल्याणासाठी प्रेरणादायी ठरते. नवरात्र उत्सवाच्या निमित्ताने, देवीची नऊ रूपं आपण पाहतो. या उत्सवात पृथ्वीवर देवीच्या उपस्थितीचा अनुभव येतो. देवी भागवत पुराणानुसार, देवींची १०८ शक्तीपीठं आहेत. शिवाय, कालीका पुराणात २६, शिवचरित्र पुराणात ५१, तर दुर्गा सप्तशती आणि तंत्रचूडामणीमध्ये शक्तीपीठांची संख्या ५२ असल्याचं सांगितलं आहे. महाराष्ट्राच्या अहोभाग्याने, ५२ शक्तीपीठांपैकी साडेतीन शक्तीपीठं महाराष्ट्रात आहेत.
: महाराष्ट्रातील प्रमुख साडेतीन शक्तीपीठं म्हणजे :
- श्री महालक्ष्मी (कोल्हापूर): हे देवीचे एक जागृत शक्तीपीठ आहे, ज्याची प्रतिष्ठा संपूर्ण देशभरात आहे.
- श्री रेणुकामाता (माहूर): दुसरे जागृत शक्तीपीठ, माहूर गडावर स्थित, हे रेणुकामातेचं आहे. येथे परशुराम आणि दत्तात्रयांचीही मंदिरं आहेत.
- श्री तुळजाभवानी (तुळजापूर): छत्रपती शिवाजी महाराजांची आराध्य देवी म्हणून प्रसिद्ध, तुळजाभवानी देवी महाराष्ट्राची कुलस्वामिनी आहे.
- सप्तशृंगी देवी (नाशिक): सप्तशृंगी देवीला महाकाली, महालक्ष्मी आणि महासरस्वतीच्या संयुक्त रूपात पूजलं जातं.
नवरात्र उत्सवाच्या काळात संपूर्ण देशात नवचैतन्याचं वातावरण निर्माण होतं. आबालवृद्ध सर्वजण देवीच्या आराधनेत तल्लीन होतात. या उत्सवाचं आणखी एक महत्त्वाचं वैशिष्ट्य म्हणजे दसऱ्याचा विजयादशमी सण, ज्यात असुरी शक्तीचा नाश आणि सत्याचा विजय साजरा केला जातो. प्रभू रामचंद्राने रावणाचा पराभव केला, त्याच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो.
या काळात निसर्गाचं वातावरणही बदलतं. नवरात्रीतून दिवाळी सणाची चाहूल लागते आणि संपूर्ण सृष्टी नवचैतन्यानं फुलून जाते. महाराष्ट्र, संतांची भूमी, देवी-देवतांच्या मंदिरांनी समृद्ध आहे. प्रत्येक नागरिकाने किमान एकदा तरी या शक्तीपीठांचं दर्शन घ्यायला हवं.परंतु, नवरात्र उत्सव साजरा करताना, आपण निसर्गाच्या रक्षणासाठी देवीला प्रार्थना करणंही महत्त्वाचं आहे. दिवसेंदिवस वाढणारं प्रदूषण आणि जंगलतोड यामुळे निसर्गाचं संतुलन बिघडलं आहे. याचा परिणाम पशुपक्षी आणि जीवजंतूंवर होत आहे, अनेक प्राणी नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत.
नवरात्र उत्सवाच्या निमित्ताने, संपूर्ण भक्तांनी वृक्षलागवडीकडे लक्ष दिलं पाहिजे. फक्त फोटोसेशनपुरते नाही, तर युध्दपातळीवर वृक्षलागवड मोहीम राबवली पाहिजे. यात सरकार, प्रशासन, सामाजिक संस्था आणि दुर्गा मंडळांचा सहभाग आवश्यक आहे. वृक्षलागवडीमुळे स्थल, जल आणि वायू यांचे संतुलन राखण्यास मदत होईल, आणि देवी माँ लक्ष्मी, रेणुकामाता, तुळजाभवानी आणि सप्तशृंगी देवीच्या आशीर्वादाने देशात सुख-शांती आणि समृद्धी नांदेल.
देवीच्या चरणी प्रार्थना आहे की, नवरात्र उत्सवाच्या पावन पर्वात वृक्षलागवड होऊन संपूर्ण भारतात पर्यावरण संरक्षणाचा इतिहास निर्माण व्हावा. कारण वृक्षांची पूजा केली तर देवीचं दर्शन फुलं, पानं आणि फळांमध्ये आपल्याला निश्चितच होईल.
!!! सर्व मंगल मांगल्ये शिवे सर्वार्थ साधिके, शरण्ये त्र्यंबके गौरी नारायणी नमोस्तुते !!!
लेखक
रमेश कृष्णराव लांजेवार
(माजी विद्यापीठ प्रतिनिधी नागपूर) मो.नं.९९२१६९०७७९, नागपूर
ताज्या बातम्या व घडामोडी नियमित बघत राहा. “दिव्य भारत बीएसएम न्यूज” )